Od Redakcji [nr 5]

To już piąty numer, a jednocześnie zeszyt rozpoczynający trzeci rok wydawniczy „Głosu Prawa”. Choć podkreślamy fakt nawiązania do przedwojennego „Głosu Prawa” – wydawanego i redagowanego przez Anzelma Lutwaka – oraz związek z czasopismem i seriami wydawniczymi Instytutu Allerhanda, to fakt istnienia czasopisma w obecnej postaci cieszy nas szczególnie.

W części pierwszej („Opera”) tym razem zamieściliśmy aż siedem opracowań. Niewątpliwie najbardziej aktualny jest artykuł Moniki Strus-Wołos o stanie epidemii wywołanej przez wirus SARS-CoV-2 (COVID-19) jako sile wyższej uzasadniającej zawieszenie biegu terminów przedawnienia roszczeń w rozumieniu art. 121 pkt 4 k.c. Opracowanie to jest jednym z pierwszych, które dotykają praktycznych aspektów stanu epidemii. Problematyki cywilistycznej w sferze prawa formalnego poświęcony jest artykuł Tomasz Płachteja na temat właściwości sądów powszechnych w sprawach cywilnych z zakresu prawa autorskiego i praw pokrewnych oraz prawa własności przemysłowej. Z kolei artykuł dwójki autorów, Anny Paluch i Piotra A. Owsińskiego, stanowi próbę opartej na wybranych przykładach krytycznej analizy terminologii prawa spadkowego w polskim i niemieckim języku prawnym. Natomiast artykuł Michała Kijaka, to zestawienie podstawowych informacji o rachunku powierniczym z ustawy deweloperskiej. Opracowanie Ewy Sałkiewicz-Munnerlyn na temat tymczasowych środków zabezpieczających w postanowieniu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości z 23 stycznia 2020 r. w głośnej od miesięcy sprawie Gambia vs Birma (Mjanmar). Jest ono dowodem na stałe zainteresowanie „Głosu Prawa” praktyką i teorią prawa międzynarodowego, a szczególnie międzynarodowego prawa karnego, czego potwierdzeniem jest też kolejna odsłona Przeglądu orzecznictwa Międzynarodowego Trybunału Karnego autorstwa Patryka Gacki.

Niewątpliwie ważnymi i aktualnymi opracowaniami opublikowanymi w zeszycie są te poświęcone Trybunałowi Konstytucyjnemu oraz Sądowi Najwyższemu. Artykuł Kamila Jońskiego stanowi interesującą próbę przedstawienia funkcjonowania Trybunału Konstytucyjnego w ciągu ponad trzydziestu lat jego istnienia przez pryzmat ekonomii politycznej. Swoisty komentarz do tego opracowania wraz z autorskimi refleksjami stanowi tekst Jerzego Stępnia zamieszczony w dziale „Miscellanea”. Natomiast artykuł Pawła Księżaka jest interesującym poznawczo zestawieniem danych na temat tego, jak w okresie 1998-2020 wyłaniano Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego. Autor celowo zaniechał oceny kolejnych zmian procedur i praktyki. Opracowanie to ukazało się w czasie niedawnego sporu wokół wyboru kandydatów na stanowisko Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego. Z tematyką Sądu Najwyższego wiąże się również felieton zamieszczony w autorskim dziale „Votum separatum”, w którym Autor w krótkiej formie postawił kilka pytań dotyczących powoływania sędziów i legitymizacji władzy sądowniczej.

W dziele „Fontes” znalazły się aż cztery przedruki opracowań z okresu II RP. Tradycyjnie dział otwiera mało znany artykuł Maurycego Allerhanda – tym razem na temat problemów w sądownictwie z powodu istniejącego w judaizmie zakazu przysięgi kobiet ciężarnych. Drugi przedruk to sięgnięcie do archiwum przedwojennego „Głosu Prawa”, gdzie znaleźliśmy artykuł na temat stale aktualny – swobodnego uznania w administracji. Autorem tego opracowania jest Gustaw Taubenschlag, zamordowany w czasie Holokaustu brat Rafała Taubenschlaga, słynnego romanisty i papirologa. Trzeci przedruk to pochodzący z 1934 r. krótki artykuł na temat zmian w prawie karnym Niemiec hitlerowskich autorstwa Rafała Lemkina, patrona „Głosu Prawa” 2019 r. Czwarty przedruk stanowi fragment znakomitej, a niestety mało znanej książki jednego z najwybitniejszych prawników polskich okresu międzywojennego – Szymona Rundsteina – W poszukiwaniu prawa cywilnego. Uczony ten jest też patronem „Głosu Prawa” 2020 r. i bohaterem kolejnej odsłony „Pocztu jurystów i ekonomistów”.

W dziale „Res Gestae”, oprócz wspomnianego pocztu, zamieściliśmy nadzwyczaj interesujące opracowanie Aleksandry Czubińskiej-Durki o lwowskim procesie Joela Tickera, który przez sąd został uwolniony od winy i kary za zabójstwo „rozpustnej żony”. Proces ten miał miejsce w 1932 r., czyli niemal w czasie, gdy Polska żyła innym lwowskim procesem, nazywanym dzisiaj powszechnie „sprawą Gorgonowej”. Ponadto w dziale znajduje się opracowanie braci Tomasza i Jakuba Kotlińskich na temat sądownictwa górniczego w Galicji przed 1918 r.

Ważną część „Głosu Prawa” stanowią autorskie felietony i eseje. Charakter taki ma bardzo interesujący tekst wybitnego profesora medycyny i badacza dziejów Żydów krakowskich Aleksandra Skotnickiego, w którym przybliżona została nie tylko postać tytułowego Szymona Feldbluma, ale i działalność konsula Japonii w Kownie Sempo Sugihary, który w 1940 r. we współpracy z polskim wywiadem wystawił kilka tysięcy japońskich wiz dla polskich i litewskich Żydów, a dziś jest porównywany do Oskara Schindlera. Z kolei Ewa Stawicka w swoim stałym felietonie koncentruje się na osobie oraz spuściźnie Fryderyka Chopina, także w kontekście przełożenia na październik 2021 r. XVIII Konkursu Chopinowskiego.

W dziale „In Memoriam” przypomniano – w 10. rocznicę śmierci – sylwetkę adwokata Stanisława Mikke, który był jedną z ofiar katastrofy rządowego Tupolewa w Smoleńsku 10 kwietnia 2010 r. Przywołana została też jego działalność na rzecz upamiętnienia zbrodni katyńskiej – w związku z jej 80. rocznicą.

Całość zeszytu zamyka krótki komentarz na temat 4. strony okładki, na której znajduje się pochodząca z 1568 r. grafika autorstwa Mario Cartaro, ukazująca personifikację Sprawiedliwości.

***

Wydawanie czasopisma naukowego opartego na najlepszych wzorcach nie jest rzeczą łatwą. Nie byłoby to możliwe bez współpracy wielu Osób, ich przychylności i poparcia. Tym bardziej cieszy nas stale poszerzające się grono współpracowników i sympatyków „Głosu Prawa” oraz dołączenie do gremiów redakcyjnych wybitnych uczonych z Polski oraz najlepszych ośrodków naukowych świata, czemu damy wyraz w kolejnych zeszytach. Miło nam powitać kolejnych Autorów, a w szczególny sposób sędziego Arkadiusza Krupę, którego ilustracje znakomicie uzupełniają aż cztery artykuły.

Zapraszamy do współpracy wszystkich zainteresowanych. Wszelkie informacje dotyczące „Głosu Prawa” znajdziecie Państwo na naszej stronie (www.glosprawa.pl) w licznych zakładkach, w tym tych dotyczących baz indeksacyjnych, sposobu redagowania tekstów oraz ich upowszechniania.

Do kolejnego zeszytu!